Αμίαντος Υγεία και ασφάλεια

 

1. Τι είναι ο αμίαντος;

Ο αμίαντος αποτελεί φυσικό ορυκτό του οποίου οι ίνες είναι δυνατό να διαχωριστούν σε λεπτά, ανθεκτικά νήματα. Έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως σε πολλούς κλάδους, επειδή οι ίνες είναι άριστοι μονωτήρες (ανθεκτικές στη θερμότητα, τη φωτιά και τις χημικές ουσίες, και δεν είναι καλοί αγωγοί του ηλεκτρισμού). Χρησιμοποιείται συχνά για την ενίσχυση τσιμέντου και άλλων υλικών.

Ωστόσο, πρόκειται για εξαιρετικά επικίνδυνη ουσία (που έχει ταξινομηθεί ως καρκινογόνο κατηγορίας 1Α στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 για την ταξινόμηση, τη συσκευασία και την επισήμανση των χημικών ουσιών). Αν προϊόντα που περιέχουν αμίαντο διαταραχθούν, είναι δυνατή η εισπνοή μικρών ινών, πράγμα που οδηγεί με την πάροδο του χρόνου σε ασθένειες όπως η αμιαντίαση, το μεσοθηλίωμα και άλλες μορφές καρκίνου.

2. Τι είδη αμιάντου υπάρχουν;

Υπάρχουν διάφορα είδη αμίαντου:

• ακτινόλιθος·
• αμοσίτης («καφέ» αμίαντος)·
• ανθοφυλλίτης·
• χρυσότιλος («λευκός» αμίαντος)·
• κροκιδόλιθος («μπλε» αμίαντος)·
• τρεμολίτης.

Ο κροκιδόλιθος και ο αμοσίτης είναι τα δύο πλέον επικίνδυνα είδη αμιάντου - παρουσιάζουν τους υψηλότερους κινδύνους για την υγεία σε περίπτωση εισπνοής των ινών τους. Ο κροκιδόλιθος καταργήθηκε σταδιακά από τη δεκαετία του 1970. Παρόλα αυτά, εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες ποσότητες σε παλαιές κατασκευές.

Υπόμνηση: ο αμίαντος δεν προκαλεί βλάβη σε κανέναν, εάν δεν υποστεί καμία επέμβαση. Είναι επικίνδυνος μόνο σε περίπτωση κοπής, διάτρησης ή φθοράς του με κάποιον τρόπο.

3. Πού συναντάται;

Ο αμίαντος εξακολουθεί να βρίσκεται σε ορισμένα κτίρια ως μονωτικό υλικό, αλλά χρησιμοποιούνταν και σε τακάκια φρένων και για τη μόνωση σωληνώσεων και καυστήρων (π.χ. σε πλοία). Εξακολουθεί να υπάρχει ενδεχομένως σε ορισμένα παλαιά κτίρια, αλλά απομακρύνεται κατά την ανακαίνισή τους. Γενικά, η χρήση αμιάντου είναι πλέον πολύ περιορισμένη, εφόσον υπάρχουν διαθέσιμες λιγότερο επικίνδυνες εναλλακτικές επιλογές. Μπορεί να υπάρχει ακόμα σε ορισμένα παλαιά κτίρια στα οποία εργάζεστε ή επισκέπτεστε, π.χ. σε διυλιστήρια, και σε ορισμένα πλοία, ιδίως από χώρες εκτός της ΕΕ.

4. Τι ζημιά μπορεί να προκαλέσει;

Ο αμίαντος είναι επικίνδυνος μόνο εάν κατακερματιστεί και οι ίνες του απελευθερωθούν στον αέρα, ως σκόνη αμιάντου. Σε περίπτωση εισπνοής αυτών των ινών, μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ασθένειες. Εντούτοις, αυτό συμβαίνει σπάνια σε ανθρώπους οι οποίοι δεν εκτίθενται σε μεγάλες ποσότητες αμιάντου. Οι ασθένειες αυτές εκδηλώνονται κυρίως σε άτομα που εργάζονται, ή εργάζονταν στον παρελθόν, τακτικά με αμίαντο.

• Η αμιάντωση είναι μη αναστρέψιμο έγκαυμα του πνεύμονα που προκαλεί σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα. Μπορεί να συνεχίσει να αναπτύσσεται αφού σταματήσει η έκθεση στον αμίαντο.
• Καρκίνος των πνευμόνων. Τα άτομα που εργάζονται συχνά με αμίαντο διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του πνεύμονα. See also Carcinogens.
• Το μεσοθηλίωμα είναι ανίατη μορφή καρκίνου της εσωτερικής επένδυσης του θώρακα ή του κοιλιακού τοιχώματος. Ο επιπολασμός του στον γενικό πληθυσμό είναι πολύ χαμηλός, αλλά οι εργαζόμενοι με αμίαντο έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπτύξουν τη νόσο.

Οι ασθένειες που συνδέονται με τον αμίαντο αναπτύσσονται σε μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα συμπτώματα της αμιάντωσης ενδέχεται να εκδηλωθούν μετά από 10 έως 20 χρόνια και καρκίνων που συνδέονται με τον αμίαντο έως και μετά από 40 χρόνια.

5. Είναι όλες οι ίνες αμιάντου επικίνδυνες;

Εξαρτάται. Ο κρίσιμος παράγοντας είναι το μέγεθος των ινών, οι οποίες πρέπει να είναι πολύ μικρές για να εισπνέονται, αλλά και υπερβολικά μεγάλες για να εκπνέονται. Γι' αυτό τον λόγο, οι ίνες κροκιδόλιθου και αμοσίτη είναι εν γένει οι πλέον επικίνδυνες. Dangerous fibres are defined in Directive 2009/148/EC, however, it is safer to assume that all asbestos fibres are dangerous! But they are only dangerous if you inhale them — there is no evidence of disease from water supplies contaminated by asbestos.

6. Νομοθεσία σχετικά με τον αμίαντο

Η οδηγία 1999/77/ΕΚ απαγορεύει όλες τις χρήσεις αμιάντου από την 1η Ιανουαρίου 2005. Επιπλέον, η οδηγία 2003/18/ΕΚ απαγορεύει την εξόρυξη αμιάντου και την κατασκευή και επεξεργασία προϊόντων αμιάντου. Το μεγαλύτερο πρόβλημα, ωστόσο, είναι η έκθεση στον αμίαντο κατά τις εργασίες απομάκρυνσης, κατεδάφισης, συντήρησης και επισκευής.

Η οδηγία 2009/148/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, για την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους που οφείλονται στην έκθεσή τους στον αμίαντο κατά τη διάρκεια της εργασίας, ελέγχει αυστηρά την έκθεση στον αμίαντο όλων των ειδών και μορφών.

Η νομοθεσία προβλέπει αυστηρά μέτρα ελέγχου της έκθεσης σε όλα τα είδη και τις μορφές αμιάντου. Βάσει του άρθρου 8, οι εργοδότες εγγυώνται ότι κανένας εργαζόμενος δεν εκτίθεται σε ατμόσφαιρα με περιεκτικότητα σε αμίαντο μεγαλύτερη των 0,1 ινών ανά cm3, ως μέση χρονικά σταθμισμένη τιμή (TWA) σε περίοδο αναφοράς οκτώ ωρών. Κάθε εργασία που συνεπάγεται άμεση επαφή με τον αμίαντο πρέπει να κοινοποιείται στην αρμόδια εθνική αρχή.

Θα πρέπει επίσης να συμβουλευθείτε την εθνική νομοθεσία σας.

7. Πώς μπορεί να περιοριστούν οι κίνδυνοι;

Εάν πρέπει να εργαστείτε σε περιοχές όπου έχετε υπόνοιες ότι υπάρχει σκόνη αμιάντου, οφείλετε:

• να φροντίσετε να μην διαταραχθεί ο αμίαντος·
• να εργάζεστε μόνο για σύντομο χρόνο κάθε φορά·
• φοράτε τα αναγκαία μέσα προστασίας της αναπνοής.

Εάν είναι αναγκαίο να απομακρυνθεί ο αμίαντος, η εργασία αυτή πρέπει να εκτελείται από έναν εξουσιοδοτημένο ανάδοχο. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να προσπαθήσετε να απομακρύνετε τον αμίαντο μόνοι σας. Πρέπει μετά τη χρήση να τοποθετείτε όλα τα ενδύματα κλπ. που είναι γνωστό ή υπάρχει υπόνοια ότι έχουν μολυνθεί με σκόνη αμιάντου σε ειδικό πλαστικό σάκο με σήμανση. Η υπηρεσία σας θα πρέπει να προβεί σε διακανονισμό με καθαριστήριο για τον καθαρισμό τους - μόνο ειδικευμένα πλυντήρια μπορούν να καθαρίσουν ενδυμασίες που έχουν μολυνθεί από αμίαντο.

Υπόμνηση: Είναι πάντοτε προτιμότερο να αποφεύγονται απολύτως οι κίνδυνοι· συνεπώς, εάν γνωρίζετε ότι υπάρχει αμίαντος, μην πλησιάζετε.

8. Τι πρέπει να πράξω, εάν νομίζω ότι έχω εκτεθεί στον αμίαντο;

Πρέπει να ενημερωθείτε για τις διαδικασίες που εφαρμόζονται στη χώρας σας. Εντούτοις, συνιστάται οι εργολήπτες που εργάζονται με αμίαντο να ελέγχουν την ατμόσφαιρα στην περιοχή που υπάρχει υπόνοια ότι έχει μολυνθεί. Εάν υπάρχουν περισσότερες από 0,1 αναπνεύσιμες ίνες ανά χιλιοστόλιτρο αέρα, κατά μέσο όρο σε οποιοδήποτε συνεχές διάστημα τεσσάρων ωρών (δηλ. το ήμισυ του ανώτατου χρονικού διαστήματος που επιτρέπει η νομοθεσία), απαιτείται η λήψη έκτακτων μέτρων. Οφείλετε να γνωρίζετε τις οδηγίες που ισχύουν στην περιοχή σας για την αναφορά έκθεσης και κάθε συνακόλουθης δράσης, που μπορεί να περιλαμβάνει την τήρηση μητρώων για μεγάλες περιόδους (έως 40 έτη) και τακτικές ιατρικές εξετάσεις ανά διετία.

Για περισσότερες πληροφορίες πρέπει να ανατρέξετε στη νομοθεσία και τις οδηγίες της αρμόδιας κρατικής αρχής της χώρας σας.

 

Πηγή.    https://ec.europa.eu